ARA HARUTYUNYAN ARMENI / ԱՐԱ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ ԱՐՄԵՆԻ

Գործունեությունը` Քանդակագործ

Բնակավայրը` Հայաստան

Հղումներ` hy.wikipedia.org

ՀՀ ժողովրդական նկարիչ (1977):
ՌԴ գեղարվեստի ակադեմիայի ակադեմիկոս (1988):

Ծնվ. 28.03.1928թ., Երևան:
Մահ. 28.02.1999թ., Երևան:

Ավարտել է ԵԳԹԻ (1954):

1974-ից դասավանդել է ԵԳԹԻ-ում (պրոֆ.՝ 1988-ից):

Գրաֆիկական և պլաստիկ արտահայտչամիջոցներով ԱՐԱ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆը ստեղծել է մոնումենտալ ձևերի մեջ ընդհանրացված կերպարներ՝
«Առյուծ» (1958, Գեղարդ, կոփածո պղինձ, ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան),
«Մայր Հայաստան» (1967, Երևան, կոփածո պղինձ, ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան),
89-րդ հայկական Թամանյան դիվիզիայի մարտիկներին նվիրված հուշակոթող Սևաստոպոլում (1961, կոփածո պղինձ, գրանիտ, ճարտարապետ՝ Ջ. Թորոսյան),
աղբյուր-հուշարձաններ՝ «Սայաթ-Նովա» (1963, Երևան, մարմար, ճարտ.՝ Է. Սարապյան),
«Երևան-Կարրարա» (1964, Կարրարա, 1965, Երևան, տուֆ),
Երևանի հս. և հվ. մուտքերը՝ «Վահագն Վիշապաքաղ» (1965, տուֆ, բազալտ) և
«Արծիվ շինարար» (1966, տուֆ, կոփածո պղինձ):

ԱՐԱ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆն ԱՌԱՋԻՆՆԵՐԻՑ Է ՀՀ-ում ստեղծել քանդակագործության, ճարտարապետության, բնապատկերի տարածական համալիրներ.
Սունդուկյանի անվ. թատրոնի մուտքի հարթաքանդակները(1966, տուֆ, Երևան),
Գ. Սունդուկյանի հուշարձանը, (1972, տուֆ, Երևան),
«Ծովահարս» բարձրաքանդակը, (1976, տուֆ, Երևան),
Սարդարապատի հուշահամալիրը (1968, տուֆ, բազալտ, Արմավիրի մարզ):

Հեղինակ է նաև հասարակական շենքերի՝ թեմատիկ կոմպոզիցիաներով ներքին և արտաքին քանդակազարդումների («Էրեբունի» թանգարան, 1968, տուֆ):

Գործերից են նաև՝
«Մուսալեռ» (1975, տուֆ, ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան) հուշակոթող-թանգարանը,
Կոմիտասի հուշարձանը (1988, բրոնզ, գրանիտ, Երևան),
դիմաքանդակներ («Մհեր Մկրտչյան», 1979, բրոնզ, Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա ևն):

Հաստոցային գործերից են՝
«Անիի կործանումը», «Սպասում» (երկուսն էլ՝ 1982, բրոնզ) ևն:

ԱՐԱ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆի գործերից պահվում են ՀԱՊ-ում, Տրետյակովյան պատկերասրահում, Արևելքի ժողովուրդների արվեստի (Մոսկվա), Ռուսական արվեստի (Ս. Պետերբուրգ) թանգարաններում:

Անհատական ցուցահանդեսներ՝ Երևանում (1963, 1982), Մոսկվայում (1983):

Գրակ.
Капланова С., Ара Арутюнян, М., 1968;
Альбом, М., 1986.

Այլ աղբյուրներ
Капланова С.Г. Ара Арутюнян. М.: «Советский художник». 1968
"Ара Арутюнян". Мастера советского искусства , издательство "Советский художник, Москва, 1986, автор Б.А. Зурабов
Р.Аболина. Скульптура Арутюняна.- Творчество,1963, №9
С.Базазьянц. Декоративность и дар.-Декоративное искусство СССР, 1964, №4
Б. Мкртчян. Визитные карточки города.- Неделя, 1966, №12
Н.Воронов. Добрый город - Декоративное искусство СССР,1967, №4
И.Иванова, А.Стригалев - Современная советская монументально-декоративная скульптура, М., 1967
С.Капланова. Городской ансамбль и монументально-декоративная скульптура А.Арутюняна.- Искусство, 1967, №6
С.Базазьянц. Бурная декоративность.- Мювесет (Искусство), Будапешт, 1968, №11 ( на венг. яз.)
С. Агабекова. Певец камня. АПН. Мадрид.1969,№26 (на исп. яз.)
И. Светлов, Г.Шкаловский. Скульптура Армении 60-х годов. - в кн.: Советская скульптура наших дней 1960-1970, М.,1973
Г.Степанов. Взаимодействие искусств. Л., 1973
И. Иванов. Скульптура и город. М.1975.
Монументальное искусство СССР. Альбом. автор-составитель В. Толстой. М.1978, №1
Г.Айрапетян. Вечная правда искусства - Литературная Армения. 1978,№1
Р.Аболина. Ленинский план монументальной пропаганды в действии. – Искусство, 1978, №4
Красный камень в память о мужестве - За рубежом, 1978, № 48
М. Айвазян. Искусство 1945-1970 гг. В кн. Очерки по истории армянского изобразительного искусства. Ереван, 1979.
Ара Арутюнян. Каталог персональной выставки . Автор вступительной статьи Л.Токмаджян, Ереван, 1982
Ара Арутюнян. Каталог персональной выставки. Автор вступительной статьи Б. Зурабов.Москва, 1982
Армянская энциклопедия,Т.6. А Арутюнян, 1980
А. Каменский. Судьбы и характеры – Творчество, 1983,№7
В. Цельтнер. Мир искусства Ара Арутюняна.- Искусство, 1983, №12
Г. Кнабе. А.Арутюнян. Надежда – Декоративное искусство, 1984, №1
Н.Воронов. Советская монументальная скульптура 1960-1980. М. Искусство, 1984
М. Айвазян. Изобразительное искусство Армянской ССР- В кн.: История искусства народов СССР.Т.9, кн.I I М,1984
Зурабов Б. А.Арутюнян. Мастера советского искусства.Москва. Советский художник 1986
Независимая информационно-аналитическая международная армянская газета "Ноев Ковчег" № 16, сентябрь 2013 г., статья к 85-летию скульптора-монументалиста А.А. Арутюняна «Мудрость и неповторимость таланта» //Сусанна Арутюнян
Общественно-политическая газета «Голос Армении» №70, 29 июня, 2013 г., статья к 85-летию скульптора-монументалиста А.А. Арутюняна «Мастер» //Сусанна Арутюнян