GALZAG / ԳԱԼՁԱԳ
Ծննդյան և մահվան թվերն անհայտ են:
Աշխատել և ստեղծագործել է Գեղարդավանքում (այժմ՝ ՀՀ Կոտայքի մարզում):
XIII դ. կեսից, երբ Պռոշ Խաղբակյան իշխանը, Գեղարդավանքը գնելով Զաքարյաններից, սկսել է վիմափոր շենքերի կառուցումը, ԳԱԼՁԱԳը հավանաբար, եղել է այդ կառույցների գլխավոր ճարտարապետը և շինարարության ղեկավարը:
Վանքի գլխավոր Կաթողիկե եկեղեցուն հյուսիսից կից՝ ժայռի մեջ, ԳԱԼՁԱԳ կերտել է XIII դ. վերգետնյա հայկական ճարտարապետությանը բնորոշ հորինվածքներով երկու ոչ մեծ եկեղեցիներ և մեկ գավիթ՝ ներքևում, մեկ ժամատուև-դամբարան՝ վերևում:
Ճարտարապետի անունը հիշատակված է երդիկի հս. և արլ. նիստերի քիվին, նռնազարդ շարքից վեր՝ «Զվարդպետս Գալձագ յիշեցէք»:
Ժայռակոփ երկրորդ եկեղեցին և նրան արմից կից գավիթը, ըստ արձանագրության, կառուցվել են 1283-ին:
Գեղարդավանքի բոլոր գլխ. վիմափորերը, իրենց մեջ ամփոփելով XIII դ. հայկական ճարտարապետյան ու քանդակագործության ձեռքբերումները, նույն մեծ վարպետի՝ ԳԱԼՁԱԳի տաղանդի ինքնատիպ կնիքն են կրում:
Շուրջ 40 տարվա աշխատանքով ու ստեղծագործությամբ ԳԱԼՁԱԳ Գեղարդավանքի ճարտարապետությունը հարստացրել է նաև վիմափոր արվ-ի բարձրարժեք հուշարձաններով, պաշտամունքային անշուք այրերով հարուստ նախկին Այրիվանքում ստեղծել է քրիստոնեական վերգետնյա տաճարներին համազոր ժայռամեջ կերտվածքներ, Հայաստանի ժայռափոր ճարտարապետությունը հասցրել կատարելության, ստեղծել այդ արվ-ի հայկական ճարտարապետության դպրոցը:
Գրակ.
Հովսեփյան Գ., Խաղբակյանք կամ Պռոշյանք հայոց պատմության մեջ, մաս 1, Վաղ-պատ, 1928, էջ 101:
Բարխուդարյան Ս., Միջնադարյան հայ ճարտարապետներ և քարգործ վարպետներ, Ե.,
1963, էջ 86-89:
• ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ ՄԱՍՆԱԿԻ ԿԱՄ ԱՄԲՈՂՋՈՒԹՅԱՄԲ ԱՐՏԱՏՊԵԼՈՒ ԿԱՄ ՕԳՏԱԳՈՐԾԵԼՈՒ ԴԵՊՔՈՒՄ ՀՂՈՒՄԸ www.anunner.com ԿԱՅՔԻՆ ՊԱՐՏԱԴԻՐ Է :
• ԵԹԵ ԴՈՒՔ ՈՒՆԵՔ ՍՈՒՅՆ ՀՈԴՎԱԾԸ ԼՐԱՑՆՈՂ ՀԱՎԱՍՏԻ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐ,ԽՆԴՐՈՒՄ ԵՆՔ ՈՒՂԱՐԿԵԼ ԴՐԱՆՔ info@anunner.com ԷԼ. ՓՈՍՏԻՆ:
• ԵԹԵ ՆԿԱՏԵԼ ԵՔ ՎՐԻՊԱԿ ԿԱՄ ԱՆՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆ, ԽՆԴՐՈՒՄ ԵՆՔ ՏԵՂԵԿԱՑՆԵԼ ՄԵԶ` info@anunner.com:
Կիսվել : |