ԳԵՎՈՐԳ Ե ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ, Տփղիսեցի

Գործունեությունը` Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ

Բնակավայրը` Հայաստան

Հղումներ` hy.wikipedia.org
historyarmenia.org

Ծնվ. 28.08.1847թ., Թիֆլիս:
Մահ. 08.05.1930թ., Վաղարշապատ: Ամփոփված է Էջմիածնի Մայր տաճարի բակում:

Ամենայն հայոց կաթողիկոս 1911-ից:

Հաջորդել է Մատթեոս Բ Կոստաևդնուպոլսեցուն:

Սովորել է Թիֆլիսի դաս. գիմնազիայում:

1872-ին՝ վարդապետ,
1882-ին՝ եպիսկոպոս,
1895-ին՝ արքեպիսկոպոս:
1874-ին՝ Գևորգյան ճեմարանի ուսուցիչ,
1875-ին՝ Արցախի թեմի առաջնորդ և դպրոցների տեսուչ,
1877-ին՝ Ագուլիսի Ս. Թովմա առաքյալ վանքի վանահայր,
1878-ից՝ առաջնորդ, փոխանորդ Ալեքսանդրապոլում,
1881-ին՝ Երևանի փոխթեմակալ,
1886-ից՝ Աստրախանի թեմի առաջնորդ,
1894-ից՝ Վրաստանի թեմի առաջնորդ,
1907-ից՝ կաթողիկոս, տեղապահ:

Վիրահայոց թեմում նորոգել է եկեղեցիներ, բացել է դպրոցներ, Թիֆլիսում ստեղծել «Թիֆլիսի հայ քահանաների միաբանությունը»:

ԳԵՎՈՐԳ Ե ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑին հովանավորել է Մ. Եկմալյանին և նրա մշակած քառաձայն պատարագը մտցրել եկեղեցի:

Ա. Մանթաշյանի բարեգործությամբ ավարտել է Մայր տաճարի նորոգումը:

1912-ին ԳԵՎՈՐԳ Ե ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑու նախաձեռնությամբ կազմվել է Ազգային պատվիրակությունը (Պողոս Նուբարի ղեկավարությամբ), որը պաշտպանելու էր Հայ դատը եվրոպական կառավարությունների առջև:

Առաջին աշխարհամարտի տարիներին (1914-18), համոզվելով, որ Ռուսաստանի հաղթանակից է կախված արևմտահայերի ճակատագիրը, ԳԵՎՈՐԳ Ե ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑը դիմել է Նիկոլայ II կայսեր օգնությանը:

1918-ի մայիսին զգալի դեր է խաղացել թուրքական զավթիչների դեմ հայ ժողովրդի մղած հերոսամարտերի կազմակերպման գործում:

Հայաստանի խորհրդայնացումից (1920) հետո ԳԵՎՈՐԳ Ե ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑին կոնդակներով համայն հայությանը կոչ է արել նեցուկ լինել կառավարությանը հայրենաշեն գործում:

Կաթողիկոսական գահին ԳԵՎՈՐԳ Ե ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑուն հաջորդել է Խորեն Ա Մուրադբեկյանը: