GRIGORIS - bjshkapet / ԳՐԻԳՈՐԻՍ - բժշկապետ

Գործունեությունը` Բժիշկ

Բնակավայրը` Հայաստան

Ծննդյան և մահվան թվերն անհայտ են:

XII դ. վերջի և XIII դ. 1-ին կեսի բժշկապետ:

Ապրել, կրթություն ստացել և աշխատել է հավանաբար Կիլիկյան Հայաստանում:

Տիրապետել է հունարենին, ասորերենին, արաբերենին, պարսկերենին:

Հեղինակ է «Քննութիւն բնութեան մարդոյ և նորին ցաւոց» (հրտ.՝ 1962) ստվարածավալ բժշկարանի, որտեղ նկարագրված են հին և միջնադարյան բժշկագիտությանը հայտնի հիվանդությունների ախտանշանները, պատճառագիտության և ախտածնության գիտականորեն հիմնավորված մեկնաբանությունները:

ԳՐԻԳՈՐԻՍն ընդունել է Մխիթար Հերացու «բորբոսային տենդերի» տեսությունը վարակի մասին, մշակել է վարակի տարածման հնարավոր 3 ուղիները (հիվանդի, նրա իրերի հետ անմիջականորեն շփվելու և օդի միջոցով), տվել հպավարւսկման (կոնտագիոզ) գաղափարը:

Հիվանդությունների պատճառագիտության մեջ կարևոր տեղ է հատկացրել ժառանգ, կազմվածքային նախատրամադրվածությանը, նյարդահոգեկան վիճակին, աշխատանքի բնույթին, անձն, հիգիենային և արտաքին միջավայրի պայմաններին:

Հետաքրքիր տվյալներ է տվել անատոմիայի, ֆիզիոլոգիայի և ախտաբանական անատոմիայի մասին, գլխուղեղը համարել է օրգանիզմում ընթացող բոլոր շարժընթացների կարգավորողը:

Նշել է համրության մի շարք պատճառներ, այդ թվում՝ գլխուղեղի ուռուցքները, ընդհուպ մոտեցել է գլխուղեղում խոսքի կենտրոնի գոյության գաղափարին:

Նկարագրել է կանանց միզասեռական օրգանների անատոմիան, ֆիզիոլոգիան և մի շարք հիվանդություններ (արգանդի քաղցկեղ, բարորակ ուռուցքներ, արգանդի դիրքի անկանոնություններ և այլն):

Բժշկարանի առաջին մասում տրված է բուսական, կենդանական և հանքային ծագման դեղանյութերի 300 դեղատոմս, նկարագրված են դրանց պատրաստման և օգտագործման եղանակները:

Տվյալներ կան, որ ԳՐԻԳՈՐԻՍն հեղինակ է մարդու անատոմիայի վերաբերյալ աշխատության, որը մեզ չի հասել:

Գրակ.
Կծոյան Ա.Ս., Բժշկագիտությունը Հայաստանում XI-XIV դարերում, Ե., 1968: