ZAQARIA A ZAGECI / ԶԱՔԱՐԻԱ Ա ՁԱԳԵՑԻ

Գործունեությունը` Կրոնական գործիչ

Բնակավայրը` Հայաստան

Հղումներ` lusamut.net
historyarmenia.org

Ամենայն հայոց կաթողիկոս 855-ից:
Հաջորդել է Հովհաննես Դ Ովայեցուն:

Ծննդյան թիվն անհայտ է:
Մահ. 876թ.:

Ենթադրվում է, որ եղել է երևելի աշխարհիկ անձ և կաթողիկոս է ընտրվել ժամանակի քաղաքական բարդ կացության թելադրանքով:

Դիվանագիտական ճկուն հարաբերությունների շնորհիվ կարողացել է արաբական գերությունից ազատել բազմաթիվ հայ իշխանների:

Գործուն մասնակցություն է ունեցել հայ-բյուզանդական եկեղեցական հարաբերություններում, պաշտպանել Հայ եկեղեցու դավանբանական սկզբունքները,

862-ի Շիրակավանի ժողովում մերժել Կ. Պոլսի պատրիարք Փոտի՝ քաղկեդոնականություն ընդունելու առաջարկը:

Կանխել է Բյուզանդական կայսրության մեջ ապրող հայերին քաղկեդոնական դավանանքի պարտադրումը:

Զգալի դեր է խաղացել սպարապետ Աշոտ Բագրատունուն Հայոց իշխանաց իշխան, ապա նաև 869-ի հայ իշխանների համաժողովում նրան Հայոց թագավոր ճանաչելու գործում:

Նպաստել է հայ իշխանների միաբանությանը, խրախուսել շինարարական աշխատանքները:

ԶԱՔԱՐԻԱ Ա ՁԱԳԵՑու անունով պահպանվել է հռետորական բարձր արվեստով գրված 14 ճառ, որոնք կարևոր սկզբնաղբյուր են Հայ եկեղեցու աստվածաբանության, քրիստոսաբանության, աստվածաշնչյան պարականոնների, եկեղեցական ավանդության հետազոտման, ինչպես նաև հայոց լեզվի բառագանձի
ուսումնասիրման համար:

Կաթողիկոսական գահին ԶԱՔԱՐԻԱ Ա ՁԱԳԵՑուն հաջորդել է Գևորգ Բ Գառնեցին:

Երկեր.
Ճառք (աշխատասիր.՝ Պ. Անանյանի), Վնտ., 1995: