HOVHANNES ABELYAN / ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԱԲԵԼՅԱՆ

Գործունեությունը` Դերասան

Բնակավայրը` Հայաստան

Հղումներ` www.encyclopedia.am
hy.wikipedia.org

ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1925)։
ՀԽՍՀ աշխատանքի հերոս (1932)։

Ծնվ. 07.11.1865թ., Շամախի:
Մահ. 01.07.1936թ., Երևան:

Ա.Հ. Աբելյանի եղբայրը։

1882-ից խաղացել է Թիֆլիսի, Բաքվի հայկական և ռուսուկան թատերախմբերում։
1886-ին բեմարվեստի դասեր է առել Պ.Հ. Ադամյանից:
1895–ին հիմնել է Թիֆլիսի «Հայոց դերասանական ընկերություն» թատերախումբը,
1901-05-ին Գ.Հ. Պետրոսյանի հետ վարել տեղի մշտական թատերախումբը,
1912-ին գլխավորել հայ թատրոնի հյուրախաղերը Մոսկվայում և Ս. Պետերբուրգում,
1913-ին իր խմբով ելույթներ ունեցել Իրանում, Միջին Ասիայում,
1917-ին` «Հայ դրամատիկ, դերասանների միության» (Թիֆլիս) նախագահ։
1920-ին մեկնել է արտասահման։

1925-ին հայկական թատերախմբերի հետ խաղացել է Կ. Պոլսում, Զմյուռնիայում, Եգիպտոսում, Փարիզում, Բրյուսելում, Լոնդոնում, ԱՄՆ-ում։

1925-ից` Երևանի Առաջին պետթատրոնի (այժմ` Սունդուկյանի անվ.),
1927-28-ին` Բաքվի հայկական թատրոնի դերասան։

Պ. Ադամյանից հետո լինելով հայ թատրոնի ամենաակնառու դեմքը` ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԱԲԵԼՅԱՆն իր ռեալիստական խաղով նպաստել է բեմարվեստի ազգային ոճի ձևավորմանը։

Շիրվանզադեի կերպարների`
Էլիզբարով («Պատվի համար»), Ռուստամ, Բարխուդար (երկրորդը նաև՝ կինոյում, «Նամուս»), Գիժ Դանել («Չար ոգի»), անգերազանցելի մարմնավորողն էր։

Լավագույն դերերից են նաև`
Սվենգալի (Գեի «Տրիլբի»),
Շտոկման (Իբսենի «Դոկտոր Շտոկման»),
Պեպո (Սունդուկյանի «Պեպո»),
Վանահայր (Շանթի «Հին աստվածներ»),
Աբիսողոմ աղա, Պաղտասար (Պարոնյանի «Մեծապատիվ մուրացկաններ», «Պաղտասար աղբար»),
Ասլան ամի (Վաղարշյանի «Օղակում»),
Օթելլո, Լիր (Շեքսպիրի «Օթելլո», «Լիր արքա»),
Ժադով (Ա. Օստրովսկու «Եկամտաբեր պաշտոն») և ալն։

1936-ին Վանաձորի դրամատիկ, թատրոնը կոչվել է Աբելյանի անունով։