ՀՈՎՍԵՓ ԱՐՂՈՒԹՅԱՆ - Խանասորի Իշխան

Գործունեությունը` Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ

Բնակավայրը` Ֆրանսիա

Հայ ազգ-ազատագրական շարժման գործիչ:
ՀՀԴ կուսակցության հիմնադիրներից:
Արղության իշխանական տոհմից:

Ծնվ. 1863թ., գ. Սանահին (այժմ՝ ՀՀ Ալավերդի ք-ի շրջագծում):
Մահ. 1925թ., Փարիզ:

Ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը (1884),
աշխատել Ջալaլօղլիի, Աուրամի, Թիֆլիսի հայկական դպրոցներում:
1889-ին անցել է Արմ. Հայաստան, համագործակցել եպս. Ն. Խարախանյանի, Արաբոյի հետ:
1890-ին մեկնել է Տրապիզոն, սակայն մատնությամբ ձերբակալվել է, հանձնվել ցարական իշխանություններին և աքսորվել Քիշնև:
Վերադառնալով՝ անցել է Պարսկաստան (Թավրիգ), որտեղ հսկել և կարգավորել է ՀՀԴ զինագործարանի աշխատանքները, կազմակերպել և ղեկավարել է Արմ. Հայաստան զինամթերքի տեղափոխման գործը, զինատար խմբով անձամբ հասել Վան:
Մասնակցել է Խանասորի արշավանքին (1897), որից հետո պարսկական իշխանությունները ձերբակալել են և, որպես ռուսահպատակի, հանձնել ռուսական կառավարությանը:
Բանտարկվել է Մետեխի բանտում (Թիֆլիս), ապա աքսորվել Վոլոգդա (վերադարձել է 1903-ին):
Մեծ աշխատանք է կատարել 1905-06-ին թաթարական ջարդարարների դեմ հայերի ինքնապաշտպանությունը կազմակերպելու համար:
Մասնակցել է Առաջին աշխարհամարտին, եղել հայկական կամավորական 7-րդ գնդի հրամանատար (1916-17):
Հայաստանի Հանրապետության ժամանակաշրջանում (1918-20)՝ Վիրահայ ազգ. խորհրդի նախագահ, ՀՀ խորհրդարանի անդամ, ապա՝ դեսպան Պարսկաստանում (1919-20):
1922-ից հաստատվել է Փարիզում: