SHAVARSH BASENCYAN PAPOYI / ՇԱՎԱՐՇ ԲԱՍԵՆՑՅԱՆ ՊԱՊՈՅԻ

Գործունեությունը` Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ

Բնակավայրը` Հայաստան

Հայտնի է նաև որպես Խմբապետ Շավարշ:

Ծնվ. 1874թ., գ. Խաչլու (Ալաշկերտ ք-ի մոտ):
Մահ. 13.11.1937թ., Երևան:

Հայ ազգ-ազատագր. շարժման գործիչ,
Ե. Չարենցի «Խմբապետ Շավարշը» (1929) էպիկական պոեմի հերոսը:

Ավարտել է Շուշիի թեմական դպրոցը,
ՀՀԴ Սոֆիայի ռազմական վարժարանը:

Մասնակցել է Արեմտյան Հայաստանում մղված ազատագրական պայքարին,
1903-ին գերվել է, դատապարտվել 101 տարվա ազատազրկման:

1908-ին համաներմամբ ազատվել է Էրզրումի բանտից:

Քեռու կամավորական գնդում եղել է հեծյալ վաշտի հրամանատար,
1915-ից՝ Անդրանիկի զորաջոկատում խմբապետ:

Հայաստանում խորհրդային իշխանության հաստատվելուց (1920-ի դեկտ. 2) հետո ձերբակալվել է, ազատվել 1921-ի փետրվարի ապստամբության ժամանակ և դարձել Ղամարլուի ճակատի հրամանատարի տեղակալ:

Ապստամբության պարտությունից (ապրիլի 2) հետո անցել է հրան:

1922-ին՝ համաներումից հետո, վերադարձել է Երևան և շատ չանցած ձերբակալվել է:

Մեկ ու կես տարի անց ազատվել է, աշխատել Երևանի քաղխորհրդում:

Ձերբակալվել է 1937-ի օգոստ. 27-ին, գնդակահարվել, հետմահու արդարացվել (1960):

Չարենցը ընդհատակում երեք ամիս ապրել է ՇԱՎԱՐՇ ԲԱՍԵՆՑՅԱՆի բնակարանում:

Երկեր.
Արկածալի կյանք (հիշողություններ, օրագր., հոդվածներ), (կազմ., խմբ. և ծնթգր. Վ. Գրիգորյանը), Ե 2005: