RUBEN ORBELI ABGARI / ՌՈՒԲԵՆ ՕՐԲԵԼԻ ԱԲԳԱՐԻ

Գործունեությունը` Գիտնական

Բնակավայրը` Ռուսաստանի Դաշնություն

Հղումներ` orbelimuseum.am
www.encyclopedia.am

Հնագետ,
ստորջրյա հնագիտության հիմնադիրներից:

Ծնվ. 23.04.1880թ., Նախիջևան:
Մահ. 09.05.1943թ., Մոսկվա:

Լ. Ա. և Հ. Ա. Օրբելիների եղբայրը:

Ավարտել է Ս. Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը (1903), դասախոսել նույն համալսարանում:

1906-ից՝ քաղաքական իրավունքի մագիստրոս:

Տեսական կուրսեր է անցել Ենայի ու Բեռլինի համալսարաններում, ստացել Ենայի համալսարանի իրավունքի դոկտորի գիտական աստիճան:

1918-ից դասախոսել է Տամբովի համալսարանում:

Ղեկավարել է ԽՍՀՄ ծովերում ու գետերում ստորջրյա աշխատանքների հատուկ նշանակման արշավախումբը:

Ասորեստանյան հարթաքանդակների, ջրասուզակների պատկերներով կնիքների, հունական հեղինակների (Հոմերոս, Հերոդոտոս, Եվրիպիդես, էսքիլես, Ստրաբոն և ուր.) երկերի ուսումնասիրությամբ պարզել է ջրասուզակների հաս. պատկանելությունը, աշխատանքի պայմանները, հանդերձանքն ու տեխնիկան:

ՌՈՒԲԵՆ ՕՐԲԵԼԻն հաստատել է, որ Լեոնարդո դա Վինչին եղել է ջրասուզ. գործի խոշոր գիտակ, նրան է վերագրել ստորջրյա իջեցումների համար նախատեսված գազային շնչառական սարքի գյուտը:

ՌՈՒԲԵՆ ՕՐԲԵԼԻն իր աշխատանքներում անդրադարձել Է Հայաստանին, գիտականորեն հավաստել, որ Լեոնարդո դա Վինչին եղել է Հայաստանում և իր ձեռագրերում հիշատակել Հայաստանի գետերը:

ՌՈՒԲԵՆ ՕՐԲԵԼԻն ճշգրտել Է ջրասուզական զանգի հայտնագործման տարեթիվը:

Նրա ղեկավարած արշավախումբը հայտնաբերել Է ստորջրյա հունական քաղաքների մնացորդներ Ղրիմում, Օլվիայում, Խերսոնեսում և այլուր:

1939-ին արշավախումբը Բուգ գետից անվնաս հանել Է մոտ 2500 տարի առաջ սուզված միափայտ սկյութ, նավակ:

ՌՈՒԲԵՆ ՕՐԲԵԼԻն առաջարկել Է հնագույն իրերը ջրից հանելու և պահպանելու մեթոդներ, տվել ստորջրյա կառույցները պաշտպանելու նպատակով ծովափերն ամրացնելու գաղափարը, գիտության մեջ մտցրել «ստորջրյա հնագիտություն » տերմինը (հետագայում առաջարկել Է «ջրահնագիտություն» տարբերակը):

ՌՈՒԲԵՆ ՕՐԲԵԼԻն հեղինակ է իրավաբանական մի շարք աշխատությունների, գերմեներենից ռուսերեն է թարգմանել Օ. Բարի, ֆրանսերենից՝ Ա. Միշելի գործերը:

Երևանում Օրբելի Եղբայրների անունով կոչվել է փողոց:

Ծաղկաձորում գործում Է Օրբելի եղբայրների տուն-թանգարանը:

Երկեր.
Исследования и изыскания [Материалы к истории подводного труда с древнейших времен до наших дней], М.-Л., 1947;
Гидроархеология. Подводные исторические изыскания близ древних греческих городов на черноморском побережье, в сб: Судоподъем, № I (29), М.-Л., 1945.