ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ

Տիեզերակարգը արտայայտուած է նաեւ մեր ճարտարապետութեան մէջ: Կառոյցի վերեւում` բարձրում, խոյակն է (Խոյ կենդանակերպ-Արեւ), միջին մասում Կշեռք կենդանակերպի նշանն է: Կշեռքի նշանը հանդիպում է թէ՛ դռան, թէ՛ լուսամուտների վրայ: Հնագոյն տիեզերակարգի համաձայն՝ Հուր տարերքի կենդանակերպերն են՝ Ջրհոս, Ձուկ, Խոյ, եւ ահա մեր կառոյցների վերեւում այդ երեքը հանդիպում են միասին:

ՅԱՏԱԿԱԳԻԾ
ՆՈՐՔԻ «ՍԻՄԵՈՆ ԾԵՐՈՒՆԻ» ՅԵԿԵՂԵՑՈՒ



Հմմտ.՝ 7 լուսատու, 12 կենդանակերպ, «ցածում» Երկիրն է:





Աղթամար, արեւմտեան ճակատի կոմպո զիցիան, Գագիկ Արծրունին եւ Քրիստոսը: (Մէջտեղում՝ եկեղեցու մուտքի վրայ, Կշեռքի նշանն է):

-Խաչ – Քրիստոսի ոտքերի ուղղութեամբ = Քրիստոսը խաչուած Հող տարերքում, երկրի վրայ, որը խորհրդանշում է Ցուլ կենդանակերպը:


Տաթեւ. արեւելեան ճակատի խորշերի պսակները:


Տաթեւ, հիւսիսային եւ հարաւային ճակատների լուսամուտների պսակները՝ իշխաններ Գրիգոր Սուփանի եւ Ձագիկի պատկերաքանդակով:

Գեղարդի տաճարի վրայ քանդակուած է ցուլ, ցուլի վրայ μարձրացող առիւծ, նրանց վերեւում՝ խաչ:

Հանելուկներում պատերի մասին ասւում է.
Չորս եղμայր կանգնած իրար երես են նայում.
Իրար մօտ չեն գնում:

***

Ալ եզնիկ, պալ եզնիկ,
Կանգնած, պաշարած եզնիկ: (Պատեր):
Խորհրդանշական է Արդինիի տաճարը (Արարատի թագաւորութիւն, Ք.ա. Թ. կամ Ը դար)



Վեց «սիւների» կենտրոնում դուռն է: Դուռը խոհրդանշում է Արարչին (դռան վերեւում մեր նախնիք քանդակում էին Կշեռքի նշանը), ուրեմն՝ լինում է 7 միաւոր՝ կենտրոնում Արարչի խորհրդանիշը (ինչպ էս՝ 7 լուսատու. կենտրոնում Լուսնթագը):