ԳԱՐԵԳԻՆ Ա ՍԱՐԳԻՍՅԱՆ

Գործունեությունը` Կրոնական գործիչ

Բնակավայրը` Հայաստան

Ավազանի անունը՝ Նշան:

Ծնվ. 27.08.1932թ., Քեսաբ (Սիրիա):
Մահ. 29.06.1999թ., Էջմիածին:

Ամենայն հայոց կաթողիկոս 1995-ից:
ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր անդամ:
Հաջորդել է Վազգեն Ա Պալճյանին:

Ուսանել է Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսության Դպրեվանքում (1946-52, Անթիլիաս, Լիբանան), Օքսֆորդի համալսարանում (1957-59, Անգլիա):

Նրա՝ համալսարան ներկայացված ավարտաճառը («Քաղկեդոնի ժողովը և Հայ եկեղեցին») 1965- ին հրատարակվել է անգլ., ապա բազմիցս վերահրատարակվել:
1952-ին ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա (ի հիշատակ Գ. Հովսեփյանի՝ վերակոչվել Գարեգին աբեղա),
1964-ին ձեռնադրվել է եպիսկոպոս,
1973-ին նրան շնորհվել է արքության տիտղոս:

1977-ին ընտրվել է Մեծի Տանն Կիլիկիո աթոռակից կաթողիկոս,
1983-ին՝ Մեծի Տանն Կիլիկիո Գարեգին Բ կաթողիկոս:

Գործուն մասնակցություն է ունեցել ԵՀԽ միջեկեղեց. համաժողովներին.
1975-ի ԵՀԽ Նայրոբիի (Քենիա) համաժողովում ընտրվել է խորհրդի փոխատենապետ:
1971-73-ին վարել է Կիլիկիո կաթողիկոսության Սպահանի (Նոր Ջուղա),
1973-77-ին՝ Հս. Ամերիկայի Արլ. նահանգների և Կանադայի թեմի առաջնորդի պաշտոնը:

Ընդարձակել ու արդիականացրել է Անթիլիասի Դպրեվանքը (1977-ից Անթիլիասից փոխադրվել է Բիկֆայա), խմբագրել «Հասկ» գիտաաստվածաբան. տարեգիրքը, նախաձեռնել է թանգարան-մատենադարանի շենքի շինարարությունը:

1988-ի դեկտեմբերի 7-ի Սպիտակի երկրաշարժից հետո մասնակցել է աղետի գոտու բնակավայրերի վերականգնմանը, կազմակերպել սփյուռքից օգնություն:

1992-ից՝ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ:

1995-ի սեպտեմբերին Էջմիածնի Ս. Գայանե վանքում ստեղծել է Քրիստոնեական դաստիարակության և քարոզչության կենտրոն:

1996-ին հայաստանյան նախկին 4 թեմերը վերակազմավորվել են 8 թեմերի, հիմնվել են Ուկրաինայի և Հվ. Ռուսաստանի թեմերը:

1997-ի սեպտեմբերին, 80-ամյա ընդմիջումից հետո, վերաբացվել է Գևորգյան հոգևոր ճեմարանը:

Կենսագործվել է Վազգեն Ա-ի ծրագիրը. Օշականի Ս. Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցու հարևանությամբ վերակառուցված շենքում հաստատվել է Ս. Մեսրոպ Մաշտոցի անվ. դպրատունը:

Հայրապետը նոր թափ է հաղորդել Մայր աթոռ Ս. Էջմիածնի էկումենյան գործունեությանը, Մայր աթոռում ընդունել մի շարք եկեղեցական և էկումենիկ պատվիրակությունների:

1997-ի ապրիլի 7-ին կատարել է Երևանի Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցու հիմնարկեքը:


Հեղինակ է աստվածաբանական, հայագիտական, փիլիսոփայական, բարոյագիտական և գրական բազում ուսումնասիրությունների և հոդվածների:
Աշխարհի մի շարք կրոնական ու գիտական հաստատությունների և համալսարանների պատվ. դ-ր:
Կաթողիկոսական գահին ԳԱՐԵԳԻՆ Ա ՍԱՐԳԻՍՅԱՆին հաջորդել է Գարեգին Բ Ներսիսյանը:

Երկեր.
Արեւելեան ուղղափառ եկեղեցիների վկայութիւնը, Անթիլիաս, 1968:
Հայ եկեղեցին այժմ, Նյու Յորք, 1970:
Իրանը և հայերը, Թեհրան, 1971:
Հայկական քրիստոնեական աւանդոյթը Իրանում, Նոր Ջուղա, 1974:
Հոգեւոր կեանքի փնտրտուքի մէջ, Անթիլիաս, 1991:
Յարութիւն և հայութիւն, Անթիլիաս, 1993:
Ձեռնարկ հովուական աստուածաբանութեան, Ս. Էջմիածին, 1995: