ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԷՐՏՐՈՒՄՑԻ (Առաքելյան)

Գործունեությունը` Փիլիսոփա

Բնակավայրը` Հայաստան

Հանրագիտակ-փիլիսուիա, եկեղեցական գործիչ:
Հայկական կլասիցիզմի հիմնադիրներից:

Ծնվ. 1666թ.:
Մահ. 1740թ., Վենետիկ:

Սովորել է Հռոմի Ուրբանյան վարժարանում (1682-ից):
1708-ից՝ Վենետիկի հայկական համայնքի հոգևոր առաջնորդ:

«Համառօտական իմաստասիրութիւն» (հ.1-2, 1711) և այլ երկերում անդրադարձել է ժամանակի գրեթե բոլոր գիտնականներին: Նյութը համարել է անվերջ բաժանելի, հավերժական, որը շարժման հետևանքով մի ձևից անցնում է մեկ այլ ձևի:
Իմացաբանական և տրամաբանական հարցերում հետևել է ռացիոնալիզմի և սխոլաստիկայի ավանդական դրույթներին:

Գեղագիտական ըմբռնումները ձևավորվել են ռացիոնալիզմի և XVII դ. ֆրանսիական կլասիցիզմի տեսաբանների ազդեցությամբ:

Արվեստը բաժանել է «ծառայականի» (արհեստներ) և «ազատականի » (պոեզիա, երաժշտություն ևն), նրա նպատակն է եղել նպաստել հասարակության առաջընթացին, ծառայել բարոյական դաստիարակության խնդիրներին:

Երկեր.
Գիրք քերականութեան, Լիվոռնո, 1696:
Համառօտութիւն բարոյականի աստուածաբանութեան, Վետ., 1709:
Ճարտասանութիւն, Վնտ., 1713:
Լիակատար աստուածաբանութիւն, հ. 1 - 2 , 1729-34: