Վիկտորյա ԱՆԱՆՅԱՆ. Ուրախ եմ, որ ծնվել եմ «բալետային» գեներով

Երբ անցած տարվա դեկտեմբերին Տոկիոյում հանդիպեցի այնտեղ աշխատող նախկին երևանցի պարուհի, բալետի ուսուցչուհի Ժաննա Մուրադյանին և հարցազրույց վարեցի նրա հետ («Հայաստանի զրուցակից», 2011 թ., թիվ 1), մտքովս չէր անցնում, որ գրեթե մեկ տարի անց երկրագնդի մեկ այլ կետում՝ Սան Ֆրանցիսկոյում կհանդիպեմ նրա դստերը՝ պարուհի Վիկտորյա Անանյանին… Նրբագեղ և հմայիչ, բալետի պարուհու տիպական արտաքինով Վիկտորյան հրավիրեց ներկա գտնվել իրենց պարապմունքին՝ քաղաքի պարախմբի շենքում, որտեղ գործում էր նաև պարարվեստի դպրոցը… Այդ գեղեցիկ չորսհարկանի շենքում դիտելով տարբեր դասասենյակներում ընթացող աշխույժ փորձերն ու պարապմունքները, տեսնելով բալետային կրթության համար ստեղծված գերազանց պայմանները՝ չէի կարող նախանձով չլցվել՝ հիշելով, թե ինչ պայմաններում է գործում Երևանի պարարվեստի ուսումնասրանը, որը հակառակ ամեն ինչի, վերջին տարիներին ավարտեցին բազմաթիվ առաջնակարգ պարողներ… Նրանցից մեկը՝ բարձրահասակ, հայկական դիմագծերով տաղանդաշատ Դավիթ Կարապետյանը, այս խմբի առաջին մենապարողն է… Ահա նա և Վիկտորյա Անանյանը միասին փորձում են մի ժամանակակից պարային համար՝ ուսուցանելով մեկ այլ պարային զույգի… Նրանց վիրտուոզ կատարումից բացի՝ հատկապես հաճելի էր նկատել, որ Դավիթն ու Վիկտորյան պարապմունքի ժամանակ միմյանց հետ խոսում են հայերեն…

Վիկտորյա Անանյանը սերում է բալետի պարողների տոհմից… Ծնվել է Երևանում, սակայն սովորել է Խարկովի մշակույթի պետական ուսումնարանում մոր՝ Ժաննա Մուրադյանի դասարանում, մեկ տարի էլ՝ Բելառուսի պարարվեստի պետական քոլեջում (դասատուներ՝ Կ. Մալիշևա և Օ. Լապո)… 2003-ին Վիկտորյան ավարտել է Պերմի պարարվեստի պետական ուսումնարանը (Լ. Ուլանովայի դասարան), 2003-2007 թթ. եղել Պերմի Չայկովսկու անվան օպերայի և բալետի պետական ակադեմիական թատրոնի մենապարուհի, իսկ 2007-2011 թթ.՝ Ամստերդամի հոլանդական ազգային բալետի երկրորդ մենապարուհի… Աչքի է ընկել բազմաթիվ հայտնի դերակատարումներով: Նրան հարազատ են նաև ժամանակակից բալետային բեմադրությունները: Այս տարեսկզբից Վիկտորյա Անանյանը Սան Ֆրանցիսկոյի բալետային խմբի մենապարուհի է…



- Վիկտորյա, մեծապես տպավորված եմ քո և Դավթի պարով… Մայրիկդ իրավունք ուներ քեզ համարել իր մանկավարժական հպարտությունը, ինչպես ասաց մեր հարցազրույցի ժամանակ…

- Իսկ մայրիկին ես համարում եմ իմ պարային կարիերայի ամենախիստ դատավորը…

- Դու աշխատել ես Ռուսաստանում և Հոլանդիայում, հիմա՝ ԱՄՆ-ում… Բալետի պարուհու աշխատանքն այդ երկրներում տարբերվո՞ւմ է…

- Խարկովում սովորելուց հետո ես գնացի Պերմի պարարվեստի ուսումնարան, որտեղ մեր պետական քննությունը վերցրին Մայա Պլիսեցկայան և Եկատերինա Մաքսիմովան, և ինձ ընտրության հնարավորություն տվեցին՝ կամ Կրեմլյան բալետ (որտեղ փորձավարը Մաքսիմովան էր), կամ Պերմի թատրոն (գեղարվեստական ղեկավարը Նատալյա Ախմարովան էր)… Սակայն ինչ-որ կերպ ես հայտնվեցի Բորիս Էյֆմանի մոտ (ես այս մասին սովորաբար չեմ խոսում, քանի որ այնտեղ աշխատել եմ միայն մեկ ամիս)… Հասկանալով, որ սկզբի համար պետք է ավելի շատ դասական բալետներում հանդես գալ, մեկնեցի Պերմ… Այնտեղ շատ-շատ եմ պարել, այնտեղ եմ ծանոթացել Բալանչինի բալետներին (որոնք բեմադրել էին «Նյու Յորք սիթի բալե» խմբից Բարթ Քուքը և Մարիա Քալիգարին) և հետագայում ուր էլ եղել եմ, տեսել եմ, որ նրա բալետները պարում են… Ամստերդամում ես հանդես եմ եկել հոլանդացի պարադիր Հանս վան Մանենի, լեհ Քշիշտոֆ Պաստորի և շատ ուրիշների բեմադրություններում… Անձամբ ինձ համար Ամստերդամում ամենաերջանիկ պահը եղավ Նատալյա Մակարովայի գալը (նա իմ ամենասիրելի պարուհին է)… Նա ինձ հետ պարապեց «Բայադերկա» բալետում Նիկիայի դերը կատարելու համար՝ իր իսկ մեկնաբանությամբ… Իհարկե, բալետային աշխատանքը տարբեր երկրներում տարբեր է՝ լինի ռուսական, եվրոպական, թե ամերիկյան… Եվ ես երջանիկ եմ, որ կարող եմ փորձել բոլորն էլ, և որ իմ ցանկությունները համընկնում են իմ հնարավորությունների հետ…

- Բալետը կարծես քո արյան մեջ է, դու ձեր գերդաստանի երրորդ բալետային սերունդն ես ներկայացնում… Գո՞հ ես…

- Ասում են՝ բալետի պարուհի ծնվում են… Իմ դեպքում բալետի պարուհիներից պարուհիներ են ծնվել, մայրական կողմից տատիկս և պապիկս՝ Մարիա Սլիզչենկոն և Զարեհ Մուրադյանը, կանգնած են հայ բալետային արվեստի ակունքներում, ավելացնենք նաև, որ հայրս և եղբայրս՝ Էդվարդ և Էդգար Անանյանները, նույնպես բալետի պարողներ են… Ազգականներիցս ևս շատերն են պարել… Որքան գիտեմ՝ մենք Հայաստանի արվեստագետների ամենամեծ գերդաստաններից մեկն ենք… Բալետային արվեստն այնքան նուրբ է, որ ամենքն ի վիճակի չեն հասկանալ այն… Եվ ես, իհարկե, միայն ուրախ եմ, որ ծնվել եմ «բալետային» գեներով…

- Դու վաղ ես հեռացել Հայաստանից… Ի՞նչ ես հիշում հայրենի քաղաքից…

- Հիշում եմ, որ անջատեցին էլեկտրականությունը, փակեցին գազը և ջուրը… Դա իմ վերջին մանկական հիշողությունն է… Դրանից հետո ես եղել եմ Երևանում, գիտեմ, որ հիմա այնտեղ այլ կերպ է… Հենց գնում եմ Հայաստան, զգում եմ օդի հատուկ բույրը (գիտեմ, որ օդը բույր չունի, բայց հայկական օդն առանձնահատուկ է)…

- Իսկ կարո՞ղ ես հայկական պարեր կատարել…

- Այն էլ ինչպե՛ս… Դա նույնպես արյանս մեջ է… Չէ՞ որ Զարեհ Մուրադյանը հայկական պարեր է դասավանդել… Հայրս տղամարդկանց պարեր է սովորեցրել (օրինակ «Թաք սիլլա, զույգ սիլլա» պարը)… Կանանց պարերում ամեն ինչ պարզ է, իսկ տղամարդկանց դժվար դերն է բաժին ընկել…

- Բալետից բացի ուրիշ ինչո՞վ ես զբաղվում…

- Բանաստեղծություններ եմ գրում, ռուսաց լեզվով…

- Հետաքրքիր է… Հուսով ենք՝ մի գեղեցիկ օր քեզ տեսնել երևանյան բեմում…

- Ես շատ եմ ուզում պարել իմ ժողովրդի համար… Արդեն պարել եմ աշխարհի շատ երկրներում, բայց հայրենակիցներիս ծափահարությունները չեմ լսել… Ցանկանում եմ, որ Հայաստան աշխարհն իմանա, որ ինձ ունի…