artsvi.bakhchinyan
Logo
Armenian Russian English

ИСТИННЫЙ КИТАЕЦ ОВАНЕС КАЗАРЯН

Article image Первым переводчиком Библии на китайский язык был армянин Ованес Казарян. Этот факт более или менее известен, однако до сих пор мало изучен нашими исследователями. О переводчике сохранилось очень мало сведений, нет его портрета, о нем молчат армянские источники, а англоязычные первоисточники были до сих пор недоступны. Но вот уже несколько лет мы изучаем армяно-китайские исторические связи, и благодаря интернетовским цифровым библиотекам сегодня можно “перелистать” страницы старых книг…
В конце 18-го века знаменитая Восточно-индийская компания открыла протестантский миссионерский колледж Форт Уильям в городе Серампуре (Бенгалия). В колледже создали Библейский союз с целью перевода Библии на восточные языки. Члены союза осознавали важность китайского языка, однако на территории Бенгалии не нашлось никого, кто владел бы хоть элементарным китайским. Они же хотели убить сразу двух зайцев: нужный им человек должен был одновременно преподавать китайский и заниматься переводом Библии. И вот, по счастливой случайности, в Серампуре оказался молодой армянский купец из Китая Ованес Казарян или Джоаннес Лассар.

Этот молодой человек родился в 1778 г. в китайском городе Макао (ныне – Аомин), в семье богатого торговца-армянина, вероятно, выходца из Новой Джульфы. Ованес учился китайскому языку с детских лет у двух слуг китайцев-христиан – мужчины и женщины, живших в их доме. Владел также армянским, английским и португальским. В дальнейшем Казарян-старший пригласил учителя-китайца из Кантона, который обучил Ованеса читать и писать на китайском языке. Повзрослев, Ованес Казарян служил в португальском оффисе Кантона, редактируя официальные письма, которые португальцы посылали Пекинскому двору. Затем занимался тоговлей. В 1802 г. 24-летний Ованес уехал в Калькутту, где познакомился с протестантскими миссионерами, которые и пригласили его в Серампур. Руководители миссионерской школы, в том числе доктор Клавдиус Баканан, приняли его тепло, пошутив, что “Вместо того, чтобы Серампур поехал в Китай, Китай приехал в Серампур”. Ованесу предложили постоянную работу в колледже Форт Уильям за 450 английских золотых в год. Его обязанностями были преподавание в колледже китайского языка и перевод Библии на китайский. Казарян согласился на эти условия и оставил купечество. Руководству колледжа не удалось получить финансирование из Англии, но оно решило платить Казаряну из собственного бюджета, осознавая важность дела. Начав работу в колледже, молодой армянин сразу же приступил к переводу Библии на китайский язык. Имея армянский и английский переводы Библии под рукой, он сначала перевел Евангелие по Иоанну.

Уже в 1805 г. Казарян сдал несколько глав своего перевода. В сентябре 1806 г. ректор колледжа Форт Уильям, Д. Браун, в одном из своих писем, отправленых в Лондон, писал: «Господин учитель Лассар послал мне три китайских экземпляра труда головы своей и рук. Поскольку эти небольшие экземпляры продукт спешного утренного труда, я не подвергаю их строгой критике, но господин Лассар – истинный китаец, и он сделает великолепную работу, переведя Библию на китайский язык, если Бог даст ему жизни пяти или шести лет. На этом языке он все читает так быстро, как вы – на английском, и также быстро пишет».

В 1807 г. Казарян-Лассар закончил перевод Евангелия Матвея, переписал китайским каллиграфическим почерком и послал в Великобританию, архиепископу Кентерберийскому, для книгохранилища Ламбета как “первенца” китайского центра Бенгалии. В 1808 году общий правитель Индии лорд Минто во время ежегодного мероприятия колледжа Форт Уильям отметил с большим удовлетворением , что уже трое студентов не только говорят по-китайски, но и читают и переводят. Он особо подчеркнул усердие Джона Лассара и совершенный им перевод трех основных книг Библии.

Несмотря на то, что преждевременная смерть Казаряна помешала завершить начатое дело, факт остается фактом, что первым переводчиком Библии на китайский язык был армянин, чей перевод считается лучшим из всех переводов книг Священного писания на китайский. Его переводы Евангелий Матвея, Луки и Марка были отпечатаны в 1815–1822 гг. в Серампуре на китайской полиграфической машине, находившейся в колледже. Этот перевод – самое раннее издание Библии на китайском языке, так как она была завершена в 1822, годом раньше издания ее в переводе на китайский Роберта Морисона и Уильяма Майна ( более известной как “Шен-цзян шен-шу”).

В деле перевода Библии на китайский язык Джоаннесу Лассару помогал его ученик, английский востоковед, миссионер-баптист Джошуа Маршман (1768–1837), имя которого тоже фигурирует в книгах как со-переводчика. Маршман вместе со своими двумя сыновьями и сыном доктора Кйойа были первыми студентами Лассара. До этого он перевел Библию на несколько индийских языков. Он издал также первый том сочинений Конфуция – китайский оригинал вместе с английским переводом. Джошуа Маршман и другие ученики Ованеса Казаряна сыграли огромную роль в деле ознакомления Запада с китайской культурой...

Դեպի վեր
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ
• ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ ՄԱՍՆԱԿԻ ԿԱՄ ԱՄԲՈՂՋՈՒԹՅԱՄԲ ԱՐՏԱՏՊԵԼՈՒ ԿԱՄ ՕԳՏԱԳՈՐԾԵԼՈՒ ԴԵՊՔՈՒՄ ՀՂՈՒՄԸ www.anunner.com ԿԱՅՔԻՆ ՊԱՐՏԱԴԻՐ Է :

• ԵԹԵ ԴՈՒՔ ՈՒՆԵՔ ՍՈՒՅՆ ՀՈԴՎԱԾԸ ԼՐԱՑՆՈՂ ՀԱՎԱՍՏԻ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐ,ԽՆԴՐՈՒՄ ԵՆՔ ՈՒՂԱՐԿԵԼ ԴՐԱՆՔ info@anunner.com ԷԼ. ՓՈՍՏԻՆ:

• ԵԹԵ ՆԿԱՏԵԼ ԵՔ ՎՐԻՊԱԿ ԿԱՄ ԱՆՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆ, ԽՆԴՐՈՒՄ ԵՆՔ ՏԵՂԵԿԱՑՆԵԼ ՄԵԶ` info@anunner.com:
Դիտումների քանակը: 2047
Կարծիքներ և մեկնաբանություններ
Հեղինակի նախորդ հոդվածները
2013
28
Հունվ
»18:13
«ՕՆԻԿ, ԴՈՒ ԽԵՆԹ ԵՍ, ՍԱԿԱՅՆ՝ Լ ...
Article image Սեպտեմբերի 23-ին Երևանի «Գևորգյան» ցուցասրահում տեղի ունեցավ հայազգի նկարիչ Օնիկ Սահակյանի անհատական ցուցահանդեսը: Սա այն դեպքն է, որի մասին անվերապահորեն կարելի է ասել՝ «անցավ աննախադեպ հաջողությամբ»: Ցուցադրությունը տևեց 15 օր, որի ընթացքում օրական 200-ից ավելի այցելու էր գալիս: Բերված 16 աշխատանքից յոթը վաճառվեցին (14-ը հատուկ նկարվել էր Երևան բերելու համար): Այստեղ մեծ դեր ուներ ոչ միայն պրոֆեսիոնալ գովազդը, այլև այն հանգամանքը, որ Սահակյանը եղել է Սալվադոր Դալիի մտերիմ բարեկամը և օգնականը: ...
Կարդալ
2013
28
Հունվ
»18:10
ՎԵՀԱՆՁՆ ՈՒ ԲՈՐԲՈՔՅԱԼ ՀՈԳԻՆ. Ար ...
Article image 1900 թվականին Ֆլորենցիայի եւ Փարիզի երկու հրատարակչություն լույս են ընծայել ֆրանսերեն մի գիրք՝ «Տեսություն (սոցիալական հետազոտություն)» («Considռrations (Etudes sociales)») վերնագրով, որի հեղինակը հանդես էր եկել Արմենա ծածկանվամբ: Գիրքը, որ վերաբերում էր հայկական հարցին և այդ խնդրի շուրջ եվրոպական դիվանագիտության դիրքորոշմանը, լայն արձագանք է ունեցել եվրոպացի մասնագետների շրջանում: Հեղինակին անվանել են «վեհանձն և բորբոքյալ հոգի», «հանրագիտակ»: Ֆրանսիացի քաղաքական գործիչ Ժան Ժորեսն այդ գիրքը համա...
Կարդալ
2013
28
Հունվ
»18:07
«ՄԱՐԴՈՒ ՓԱՅԼԸ ՆԵՐՔՈՒՍՏ ՊԻՏԻ ԼԻ ...
Article image Երևանյան դերասանների ընտանիքում Մնջախաղի պետական թատրոնի դերասանուհի Ռուզան Հակոբյանը էականորեն տարբերվում է իր գործընկերուհիներից։ Ոչ միայն իր տարաշխարհիկ, ոչ ստանդարտ արտաքինով։ Թվում է, թե մեր դերասանուհիներից ուրիշ ոչ մեկի խաղն այնքան ենթարկված չէ պլաստիկային, որքան նրանը։ Թվում է, թե իր մարմնի շարժումներով և արտահայտիչ դիմախաղով նա ի զորու է մարմնավորել ամեն մի երևույթ։ Պլաստիկայի լեզվով կերպարի ոչ միայն արտաքինը, այլև ներքինը պատկերելու նրա ձիրքն անուրանալի է։ Երբ որ Ռուզան Հակոբյանը մարմն...
Կարդալ
2013
28
Հունվ
»17:57
ՊԵՐՃ ՖԱԶԼՅԱՆ՝ ԼԻԲԱՆԱՆՅԱՆ ԹԱՏՐՈ ...
Article image Համաշխարհային թատրոնի պատմությունն ուսումնասիրելիս նկատելի է մի ուշագրավ իրողություն. 19-րդ դարի վերջին, 20-րդ դարի սկզբին մի շարք հայորդիների վիճակվել է դառնալ այս կամ այն ժողովրդի թատերական գործի ռահվիրա։ Թուրքական պրոֆեսիոնալ թատրոնի հիմնադիրներ դարձան Հակոբ Վարդովյանը և Մարտիրոս Մնակյանը, Իրանում եվրոպական տիպի առաջին ներկայացումը բեմադրեց Արմեն Օհանյանը, վրացական նոր թատրոնի հիմնադիրներից է Միխայիլ Թումանովը, ռուսական էստրադային թատրոնի հիմքը դրեց Նիկիտա Բալիևը, Մոսկվայի հրեական թատրոնինը՝ ...
Կարդալ
2013
28
Հունվ
»17:49
ԹԱՄԱՐԱ ՉԻՆԱՐՈՎԱ ՖԻՆՉ. Հայ կալ ...
Article image 2007թ-ին Լոնդոնում լույս տեսավ Ֆրանսիայում, Անգլիայում և Ավստրալիայում աշխատած բալետի պարուհի Թամարա Չինարովա Ֆինչի «Պարելով դեպի անհայտը. իմ կյանքը «Բալե Ռյուսում» և նրանից հետո» հուշագիրքը։ Այս պարուհին չի հասել համաշխարհային ճանաչման, սակայն ապրել է հարուստ և հետաքրքրական կյանքով։ Իննսունամյակի շեմին գտնվող նախկին արվեստագիտուհու այդ չափազանց հետաքրքրական հատորն ընթերցելուց հետո նամակով կապվեցինք այսօր Իսպանիայում դստեր հետ ապրող Չինարովայի հետ. վերջինս հաճույքով թույլատրեց թարգմանել իր գր...
Կարդալ
Բոլորը ...
© "5165m" studio
top
top
font
color
bott